VAT odwrócony to zasada, która obowiązuje w polskim prawie podatkowym od kilku lat. Głównym celem jest wprowadzenia było ukrócenie oszustw i wyłudzania podatku VAT. Mechanizm odwrotnego obciążenia VAT polega na tym, że zobowiązany do rozliczenia tego podatku jest nabywca, a nie sprzedawca towaru lub usługi.
Do najczęstszych sytuacji, w których znajduje zastosowanie VAT odwrócony zalicza się:
- wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów
- import usług
- krajowe nabycie towarów wymienionych w załączniku nr 11 do ustawy o VAT (m.in. żelazostopy, pręty stalowe, złoto inwestycyjne, cynk, ołów, miedź, laptopy, telefony komórkowe, konsole do gier, odpady szklane, surowce wtórne)
VAT odwrócony – księgowanie
Osobną kwestią pozostaje kwestia księgowania VAT-u obróconego w księgach rozrachunkowych. Nabywca, który zakupił towar wymieniony w załączniku nr 11 do ustawy o VAT, musi wpisać to do KPiR w kolumnie odpowiadającej charakterowi zakupu. Nieco inaczej wygląda natomiast ewidencja dla celów VAT. Na początek należy ustalić, jaką stawką podatku VAT opodatkowany jest w naszym kraju dany towar. Od ceny netto towaru trzeba wyliczyć podatek VAT i wykazać go w rejestrze na koniec okresu rozliczeniowego. Ponieważ jednak nabycie służy czynnościom opodatkowanym, przedsiębiorca może odliczyć podatek VAT od zakupu. Tę samą wartość netto i podatku VAT wykazanego po stronie sprzedaży wykazuje się więc także po stronie zakupu. Jak widać, zakup towarów obciążonych odwróconym VAT-em jest pod względem tego podatku transakcją neutralną. Przedsiębiorca ma jednak obowiązek wykazywania zakupu w odpowiednich rubrykach KPiR.