Według założeń rządu, tzw. ustawa STIR ma zapobiegać wyłudzaniu nienależnych zwrotów podatków VAT przez nieuczciwych przedsiębiorców. Zazwyczaj dzieje się to poprzez generowanie sztucznych transakcji na rachunkach bankowych. STIR – czyli stworzony przez informatyków specjalny system algorytmów – będzie analizował dostarczane obowiązkowo przez banki i SKOK-i dane finansowe dotyczące przedsiębiorstw (uwaga – dane będą dotyczyły jedynie rachunków firmowych, a nie prywatnych, służących do osobistych rozliczeń przedsiębiorców). Jeśli algorytm, którego działanie jest znane tylko i wyłącznie Krajowej Administracji Skarbowej, wychwyci czynności, które mogą mieć znamiona wyłudzania podatku VAT, szef KAS będzie mógł zablokować dany rachunek bankowy na 72 godziny. Na mocy postanowienia KAS, sprawa z automatu trafi również do banków, policji, prokuratury oraz naczelnika odpowiedniego urzędu skarbowego. Gdy w toku postępowania szef KAS zdecyduje, że wina podatnika jest jasna, blokada rachunku będzie mogła zostać przedłużona do 3 miesięcy. Jednak co bardzo ważne, za zgodą szefa KAS, przedsiębiorca będzie mógł:
- wypłacić pensje pracownikom (dotyczy to umów o pracę zawartych co najmniej 3 miesiące przed dniem dokonania blokady)
- opłacić alimenty lub rentę
- opłacić inne zobowiązania podatkowe
Ustawa STIR – co oznacza dla firm?
Zdania ekspertów dotyczące ustawy o STIR są podzielone. Jedni twierdzą, że może ona okazać się skuteczną bronią w walce z wyłudzeniami VAT, inni – że blokowanie rachunków bankowych przez szefa KAS może w praktyce oznaczać niewypłacalność wielu firm. Ustawodawca podkreśla jednak, że algorytm działa bezbłędnie, a samo narzędzie blokady wykorzystywane będzie w niebudzących wątpliwości przypadkach.Dla uczciwych podatników ustawa o STIR nie powinna więc być żadną przeszkodą w prowadzeniu działalności. Dodatkowo, wyposaża ich ona w narzędzie, dzięki któremu szybko będą w stanie zweryfikować rzetelność swoich ewentualnych kontrahentów. Resort finansów przygotował bowiem specjalną wyszukiwarkę podmiotów niezarejestrowanych, wykreślonych lub przywróconych do rejestru VAT. Informacje w wykazach można wyszukiwać według numeru NIP lub fragmentu nazwy podmiotu. Wyszukiwarka znajduje się na stronie Biuletynu Informacji Publicznej MF.