Ustawa o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych - jakie zmiany?

Znajomość aktualnych przepisów prawnych dotyczących odpowiedzialności podmiotów zbiorowych jest niezwykle ważne dla wszelkiego rodzaju przedsiębiorstw, gdyż przepisy te mogą mieć negatywne konsekwencje. Dotychczas obowiązująca ustawa o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych z dnia 28 października 2002 roku może wkrótce przestać być aktualna.

Trwają prace nad projektem nowelizującym tę ustawę i 22 października został on już przyjęty przez Stały Komitet Rady Ministrów. Oznacza to, że niedługo projekt będzie rozpatrywany przez Radę Ministrów, a następnie skierowany do Sejmu. Każdy przedsiębiorca powinien zawczasu zapoznać się z obecnym wyglądem projektu nowelizacyjnego, aby zrozumieć ogólny kierunek nadchodzących zmian w zakresie odpowiedzialności podmiotów zbiorowych.

Kwestia odpowiedzialności karnej

Podmiotami, których dotyczy ustawa od odpowiedzialności podmiotów zbiorowych, są przedsiębiorcy, którzy prowadzą działalność gospodarcza w formie spółek handlowych. Projekt nowelizacyjny nie przewiduje zmian w tym zakresie. Także każdy przedsiębiorca, oprócz tych działających w formie jednoosobowej działalności gospodarczej, powinien dokładnie zapoznać się z tym projektem ustawodawczym. Ustawa ta określa, jak wygląda kwestia odpowiedzialności podmiotów wymienionych w ustawie w przypadku złamania obowiązującego prawa i dokonania czynu zabronionego.

Zgodnie z projektem ustawy każda spółka będzie prawnie odpowiadać za czyny zabronione popełnione na przykład przez zarząd lub pracowników spółki. Będzie to miało miejsce tylko w sytuacji, gdy spółka odniesie korzyść z czynu zabronionego popełnionego przez wskazane podmioty. Niezwykle ważna dla przedsiębiorców jest kwestia zachowania należytej staranności, która może stanowić argument obronny, jeżeli zostanie on pociągnięty do odpowiedzialności na podstawie przepisów zawartych w tej ustawie. Najważniejszą ze zmian jest ta związana z potrzebą prawomocnego skazania osoby fizycznej, która popełniła czyn zabroniony. W projekcie nowelizacyjnym odstąpiono od tej zasady i spółka może zostać pociągnięta do odpowiedzialności niezależnie od procesu osoby fizycznej.

Kwestia zwiększonych kar pieniężnych

Dotychczasowa ustawa zakładała uzależnienie wysokości kar od wysokości rocznego przychodu. W projekcie nowelizacyjnym ustawy od odpowiedzialności podmiotów zbiorowych zniesiono tę zasadę i kary będzie można nakładać nawet na przedsiębiorców wykazujących brak przychodów. Minimalna kara pieniężną będzie wynosić od 30 tysięcy zł do nawet 30 milionów zł. W wyjątkowych sytuacjach kwota ta może sięgnąć nawet 60 milionów zł.

Możliwa będzie również kara likwidacji podmiotu zbiorowego, jeżeli powstał on w celu popełniania przestępstwa. W takim wypadku składniki majątkowe zostaną przejęte decyzja sądu przez Skarb Państwa lub ewentualnie zwrócone zostaną podmiotom pokrzywdzonym. Może dojść do dalszych zmian w projekcie ustawy, lecz przepisy ulegną ogólnemu zaostrzeniu w odniesieniu do odpowiedzialności podmiotów zbiorowych. Przedsiębiorcy powinni zapoznać się z nadchodzącymi zmianami, zanim wejdą one w życie.