Umowa barterowa - zobacz jak ją rozliczyć?

Kiedyś wymiany towarowe były codziennością. Wydawać by się mogło, że zostały naturalnie wyparte początkowo za pomocą złota, a później przez znane do dzisiaj monety i banknoty.

Jednak do samego końca barter nie zanikł i wciąż jest stosowany jako rozliczenie między przedsiębiorcami.

Umowa barterowa – co to jest?

Umowa barterowa to metoda rozliczania się z kontrahentem bez udziału pieniądza. Firmy wymieniają się towarami i usługami, ale pomimo bezgotówkowego charakteru transakcji, wciąż należy je odpowiednio rozliczyć od strony podatkowej. W przypadku barteru występują 3 rodzaje transakcji:

• towar za towar,
• towar za usługę,
• usługa za usługę.

Popularność tej metody wynika często z ograniczonych środków finansowych, ale nie tylko. Powodem mogą być zalegające na magazynie towary czasem zwykła chęć na wyświadczenie danej usługi w zamian za cudze towary.

Podstawowymi zasadami w barterze są: bezgotówkowy charakter i równa wartość wzajemnych świadczeń. Obie strony ustalają taką wartość towarów lub usług, żeby bilans wyszedł na zero. Tyle samo oferują, co otrzymują.

Dobrą metodą przy wymianach barterowych jest sporządzenie stosownej umowy. Powinny się tam znaleźć takie dane jak:

• data,
• strony transakcji,
• wartość oraz ilość towarów i usług branych pod uwagę,
• terminy i warunki dostawy,
• no i oczywiście podpisy.

Warto również wspomnieć o postępowaniu w przypadku niewywiązania się z umowy.

Umowa barterowa - jak ją rozliczyć?

Wprawdzie barter jest umową bezgotówkową, jednak należy go ująć w KPiR czy księgach rachunkowych. Taka umowa wciąż powoduje skutki podatkowe, wpływające na wielkość przychodu, a także podlega opodatkowaniu VAT.

Wspomnianą cechą wymiany barterowej jest identyczna wartość towarów i usług biorących udział w transakcji, dlatego nie ma opcji opodatkowania różnicy. Jeżeli chodzi o podatek dochodowy, to za przychód podlegający opodatkowaniu uznawana jest wartość towarów i usług sprzedanych w ramach umowy barterowej. Księgowanie odbywa się na podstawie wystawionej faktury lub rachunku. W koszty wpisana zostanie wartość z dokumentu otrzymanego od kontrahenta. Na obu dokumentach widnieć musi ta sama wartość, stąd transakcja jest neutralna podatkowo.

Sprzedaż barterowa jak każda inna sprzedaż, podlega opodatkowaniu VAT. Obowiązują takie same stawki VAT jak przy klasycznej sprzedaży dla danych towarów czy usług. Podstawą opodatkowania jest ich wartość rynkowa. Faktury ujmuje się zarówno w rejestrze VAT sprzedaży, jak i VAT zakupów. Gdy towary lub usługi mają taką samą stawkę po obu stronach transakcji, sprawa jest jasna, czytj neutralna podatkowo.

Inaczej wygląda, gdy towary lub usługi jednej strony transakcji mają inną stawkę VAT niż drugiej, lub gdy jedna ze stron umowy nie jest tzw. VAT-owcem. W przypadku różnic w stawkach każda ze stron musi to odpowiednio ująć w swoich zeznaniach podatkowych. Natomiast gdy tylko jedna ze stron jest płatnikiem podatku VAT, obowiązek rozliczenia tego podatku ciąży na tej stronie umowy.