Termin odliczenia podatku VAT.

Podatek VAT jest naliczany na każdym etapie obrotu aż do momentu, w którym towar lub usługa trafi do odbiorcy końcowego – konsumenta. Podczas całego cyklu, poszczególni przedsiębiorcy doliczają do wartości netto kwotę podatku należnego, jednocześnie w swoich rozliczeniach pomniejszają ją o kwotę podatku naliczonego którym zostali obciążeni przez swoich dostawców.

Dzięki zastosowaniu takiego mechanizmu, podatek VAT pozostaje neutralny dla przedsiębiorców. Co do zasady termin w którym podatnicy nabywają prawo do odliczenia podatku naliczonego VAT regulują przepisy art. 86 ust 10 ustawy o VAT, który mówi, że „Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego powstaje w rozliczeniu za okres, w którym w odniesieniu do nabytych lub importowanych przez podatnika towarów i usług powstał obowiązek podatkowy”.

Aby jednak prawidłowo zastosować te regulacje należy uwzględnić zapisy art. 86 ust 10b pkt 1 ustawy o VAT, który to dodatkowo uzależnia prawo do odliczenia podatku naliczonego od posiadania przez podatnika faktury lub dokumentu celnego. Zatem aby móc w prawidłowy sposób obniżyć wartość podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, trzeba łącznie spełnić obydwa warunki tj. po stronie sprzedawcy musi powstać obowiązek podatkowy i jednocześnie nabywca musi posiadać fakturę dokumentującą zakup. Z prawa do odliczenia podatnik może skorzystać także w okresach następnych, jeżeli nie zrobił tego w pierwszym możliwym terminie. I tak stosownie do treści art. 86 ust 11 ustawy o VAT, jeżeli podatnik rozlicza się w okresach miesięcznych i nie skorzystał z prawa do odliczenia w okresie kiedy ono powstało, to wolno mu dokonać odliczenia w trzech kolejnych okresach rozliczeniowych. Jeśli natomiast rozlicza się kwartalnie wówczas może dokonać odliczenia w jednym z dwóch kolejnych okresów rozliczeniowych.

Jeżeli jednak nie udałoby się dokonać odliczenia w tych terminach to począwszy od 1 listopada 2021, wprowadzono możliwość odliczenia podatku naliczonego w trybie korekty. W oparciu o przepisy art. 86 ust 13, który to w nowym brzmieniu umożliwia dokonanie takiej korekty w miesiącu w którym powstało prawo do odliczenia lub w trzech kolejnych miesiącach dla podatników rozliczających się miesięcznie lub w dwóch kolejnych okresach rozliczeniowych dla podatników rozliczających się kwartalnie. Opisane powyżej zasady odliczenia podatku naliczonego stosujemy do większości dokonywanych transakcji i niewątpliwie można je określić mianem „zasad ogólnych”.

Istnieją jednak pewne wyjątki do których te uregulowania nie będą miały zastosowania. Są to na przykład transakcje dokonywane z małym podatnikiem, rozliczającym się metodą kasową. Zakup od takiego podmiotu powinien być udokumentowany fakturą z oznaczeniem „Metoda kasowa”. Natomiast samo odliczenie podatku naliczonego może mieć miejsce nie wcześniej, niż w dacie otrzymania przez sprzedawcę całości lub części zapłaty. Ponieważ obowiązek podatkowy u małego podatnika powstaje właśnie w dacie zapłaty.

Kolejnym przykładem transakcji w których prawo do odliczenia powstanie na nieco odmiennych zasadach będzie dostawa energii elektrycznej, wody, gazu ziemnego oraz usług najmu. W tych przypadkach obowiązek podatkowy u sprzedawcy powstanie z chwilą wystawienia faktury, zatem kupujący nabędzie prawo do odliczenia podatku naliczonego w miesiącu w którym otrzyma fakturę dokumentującą zakup tych usług.

Ostatnią omawianą grupą transakcji do których mają zastosowanie szczególne terminy odliczenia VAT będą transakcje z podmiotami zagranicznymi do których zaliczamy wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów oraz import usług. Odliczenia podatku naliczonego w tych przypadkach dokonujemy zgodnie z brzmieniem art. 86 ust. 10b pkt 2 lit. b oraz art. 86 ust. 10b pkt 3 tj. w okresie w którym z tytułu nabytych towarów i usług powstał obowiązek podatkowy oraz wykazano podatek należny w deklaracji podatkowej w której podatnik jest zobowiązany rozliczyć ten podatek. Dzięki takim uregulowaniom podatek VAT w tych transakcjach pozostaje neutralny i nie obciąża podatnika.