Dwa podstawowe rodzaje spółek - spółka osobowa i spółka kapitałowa, różnią się w wielu aspektach. W zależności od rodzaju i sposobu prowadzenia działalności biznesowej, należy więc wybrać ten rodzaj, który będzie najbardziej odpowiedni.W przypadku spółki osobowej rozróżniamy
- jawną,
- partnerską,
- komandytową,
- komandytowo-akcyjną
Spółki osobowe nie posiadają osobowości prawnej, a swoją działalność mogą rozpocząć w momencie wpisania do KRS. Zgodnie z regulującym te kwestie kodeksem spółek handlowych, spółka osobowa może we własnym imieniu nabywać prawa, zaciągać zobowiązania, pozywać inne podmioty i być pozywaną. Najważniejszym aspektem w kwestii zakładania działalności jest sposób zawiązywania spółki - musi być utworzona przez co najmniej dwie osoby. To one tworzą zarówno spółkę jak i całą firmę, a ich wzajemna współpraca opiera się na zaufaniu i osobistym zaangażowaniu w prowadzoną działalność.
W przypadku spółki jawnej lub partnerskiej zmiana składu osobowego wspólników skutkuje rozwiązaniem spółki (chyba że sporządzona zostanie umowa, która dopuszcza inny scenariusz). Dzieje się tak, ponieważ wspólnicy są najważniejszym jej organem, reprezentują ją na zewnątrz i prowadzą zarząd nad całością. Dopuszcza się jednak utworzenie organów zarządzających. Kluczowym elementem tego rodzaju działalności jest odpowiedzialność majątkowa - wspólnicy osobiście odpowiadają za zobowiązania, nawet swoim majątkiem prywatnym. Wspólnicy spółek osobowych opodatkowani są zwyczajnym podatkiem dochodowym od osób fizycznych PIT. Sama zaś spółka nie płaci podatku dochodowego.
Spółka kapitałowa posiada osobowość prawną, ma więc zdolność do podejmowania czynności prawnych. Wyróżniamy następujące ich rodzaje:- spółka z ograniczoną odpowiedzialnością
- spółka akcyjna
W przypadku spółki kapitałowej najważniejszym aspektem założycielskim jest kapitał, a nie skład osobowy, który może ulegać zmianom. Nieważne jest więc, kto jest wspólnikiem takiej spółki, a ważne jest, czy taka osoba może zainwestować w kapitał spółki. Dlatego też późniejsze zbywanie udziałów w spółce czy ich dziedziczenie nie jest w żaden sposób ograniczone i zasadniczo wspólnik może z nich zrezygnować w każdej chwili. Spółka jako osoba prawna funkcjonuje nawet w razie śmierci wspólników. Prawnie określono minimalną kwotę kapitału zakładowego i dla spółki z o.o. jest to 5 tys. złotych, a dla akcyjnej 100 tys. Zarządzanie nią wymaga z kolei powołania specjalnych organów - takich jak zarząd lub rada nadzorcza. Odpowiedzialność finansowa w spółce kapitałowej ogranicza się do wysokości zainwestowanych środków.
W przypadku obu rodzajów spółek kapitałowych mamy do czynienia z podwójnym opodatkowaniem. Ze względu na fakt, spółka kapitałowa posiada osobowość prawną, to jest ona oddzielnym bytem prawnym. W związku z czym zobowiązana jest ona do odprowadzania podatku dochodowego od osób prawnych (CIT). Musi także prowadzić swoją księgowość oraz składać zeznania podatkowe.
