Split payment a transakcje z kontrahentami z zagranicy

Split payment, czyli podzielona płatność to metoda płacenia za faktury, która zakłada, że nasz kontrahent posiada rachunek bankowy w Polsce. Jak powinniśmy jednak zapłacić za fakturę wystawioną przez zagranicznego kontrahenta?

Podzielona płatność stała się obowiązkowa z dniem 1 listopada 2019 roku dla transakcji dostaw towarów i świadczenia usług wyszczególnionych w załączniku nr 15 do ustawy o VAT. Co ważne dotyczy to transakcji B2B, czyli zwieranych pomiędzy dwoma podatnikami, gdy kwota przekracza 15 000 zł brutto. Płacenie przez split payment polega na wybraniu w bankowości elektronicznej podczas wykonywania przelewu za fakturę opcji płatności podzielonej. Powinno to poskutkować tym, że zostaniemy poproszeni o przepisanie z faktury dodatkowych danych, których dotychczas nie podawaliśmy wykonując tradycyjny przelew. Będzie to: NIP kontrahent, kwota podatku VAT oraz numer faktury.

Płacenie przez split payment powoduje, że podatek VAT z faktury automatycznie trafia na odrębne konto bankowe utworzone do tego celu. Aby przelew za pomocą split payment został zrealizowany przed dokonaniem płatności musimy sprawdzić czy numer rachunku bankowego naszego kontrahenta znajduje się na białej liście. Biała lista istnieje od 1 września 2019 i stanowi wykaz przedsiębiorstw i instytucji będących podatnikami VAT. Na białej liście, która znajduje się na stronie internetowej Ministerstwa Finansów, należy sprawdzić czy nasz kontrahent założył rachunek bankowy do rozliczeń z tytułu podatku VAT. Gdyby nasz kontrahent podał na fakturze, którą powinniśmy według prawa zapłacić podzieloną płatnością, numer rachunku, którego nie ma na białej liście, powinniśmy w ciągu 3 dni od dokonania płatności powiadomić o tym naczelnika urzędu skarbowego.

Od 1 stycznia 2020 roku wchodzą przepisy mówiące, że jeśli zapłacimy za fakturę kwotę powyżej 15 000 brutto na rachunek bankowy, który nie widnieje na białej liście, wówczas tracimy prawo do wykazania tej płatności w kosztach uzyskania przychodów.

Biała lista kontra kontrahent z zagranicy

Biała lista skupia numery rachunków bankowych i rachunków SKOK w polskiej walucie. Co więcej, prawo dotyczące split payment obowiązuje w Polsce, a poza granicami kraju nie ma mocy. Czy oznacza to, że w przypadku kontrahentów z zagranicy split payment nas nie obowiązuje? Nie zupełnie. W polskim prawie istnieją określone przesłanki powodujące, że od przedsiębiorstwa z zagranicy wymaga się założenia rachunku bankowego w Polsce. Wtedy taki kontrahent będzie mógł być widoczny na białej liście i będziemy mogli dopełnić obowiązku płacenia metodą podzielonej płatności. Co więcej, dzięki temu nie utracimy prawa do odpisania kwoty transakcji w koszty uzyskania przychodu.

Kiedy kontrahent zagraniczny musi mieć rachunek bankowy w Polsce? Prawo bankowe mówi, że przedsiębiorcy spoza naszego kraju, którzy dostarczają towary albo świadczą usługi wspomniane w załączniku 15 Ustawy o VAT i których działalność jest opodatkowana w Polsce, muszą założyć rachunek bankowy. W związku z tym czynny podatnik VAT z zagranicy musi założyć rachunek bankowy w polskim banku albo SKOK’u. Nie będzie to dla nich generowało kosztów, ponieważ właściciele takich firm mogą ubiegać się o rekompensatę kosztów związanych z założeniem tego rachunku przez wniosek do naczelnika Drugiego Urzędu Skarbowego Warszawa-Śródmieście.

Kiedy kontrahenta nie ma na białej liście...

Jeżeli kontrahent z zagranicy nie jest czynnym podatnikiem VAT, a transakcje będące przedmiotem faktur nie podlegają podatkowi VAT w Polsce, wówczas polski rachunek nie jest potrzebny. Możemy wtedy bez przeszkód zapłacić za daną fakturę na zagraniczny rachunek kontrahenta, który – co logiczne – nie znajduje się na białej liście. Jeśli nasz zagraniczny kontrahent nie jest czynnym podatnikiem VAT w Polsce to jednak split payment nie obowiązuje i nie musimy obawiać się przykrych konsekwencji w związku z dokonaniem płatności na rachunek, którego nie ma na ministerialnej liście. W sytuacji kiedy mamy do czynienia z czynnym podatnikiem VAT, a kwota opiewa na powyżej 15 000 brutto i przedmiot transakcji dotyczy załącznika nr 15 Ustawy o VAT, wówczas brak rachunku na białej liście staje się problemem.