Samozatrudnienie – wady i zalety

Prowadzenie własnej firmy to dziś jedno z najczęściej praktykowanych rozwiązań – przynosi bowiem znacznie większe korzyści finansowe oraz większą swobodę w działaniu niż praca etatowa.

Jedną z możliwości w tym względzie, którą może wybrać osoba chcąca założyć własny biznes jest samo zatrudnienie. Ta metoda, w odróżnieniu od typowego modelu, w którym osoba zakładająca firmę musi sama martwić się o kontrahentów a więc i zyski daje możliwość już na starcie uzyskania zleceń na świadczenie usług.

Dzieje się tak za sprawą byłego pracodawcy z którym samo zatrudniony będzie współpracował. Na mocy zawartych umów o dzieło, umowy-zlecenia czy też kontraktu menedżerskiego samo zatrudniony może określić miejsce oraz czas wykonywania zleconych mu prac (fakt ten musi jednak znaleźć swoje odzwierciedlenie w zawartej umowie) jak też może czerpać dodatkowe korzyści z współpracy z innymi podmiotami – tutaj podobnie – zawarta umowa musi określać szczegółowo ramy działania osoby samo zatrudnionej. Były pracodawca może bowiem zawrzeć w porozumieniu klauzulę o zakazie konkurencji chroniącą go przed działaniami na jego szkodę z strony byłego pracownika.

To jednak nie wszystkie korzyści, na które może liczyć osoba pracująca na własny rachunek pomimo, że jest samo zatrudnioną. Podobnie jak w tradycyjnych firmach ma ona także możliwość ujęcia w kosztach wydatków bezpośrednio służących uzyskaniu przychodów – obniży w ten sposób wysokość należnego podatku dochodowego. Będąc podatnikiem czynnym przysługiwać mu będzie również prawo odliczeń z tytułu podatku VAT od nabytych na cele działalności usług oraz towarów bezpośrednio z działalnością związanych.

Na tym jednak nie koniec udogodnień. Ostatnim tak naprawdę najważniejszym z punktu widzenia przedsiębiorczości w Polsce – samo zatrudnienie daje możność obniżenia składek na ubezpieczenia społeczne a więc i niezwiązanych z faktycznie uzyskiwanym dochodem przedsiębiorstwa. Niestety samo zatrudnienie niesie za sobą również i ograniczenia - osoba samozatrudniona musi samodzielnie zdobywać zlecenia (z wyłączeniem tych od byłego pracodawcy)utrzymać klientów z którymi współpracuje przez dłuższy czas a także dbać o wizerunek własnej firmy. Oznacza to tyle, że jest skazany na ryzyko rynkowe podobnie jak pozostałe typy działalności. Możliwość obniżenia składek ZUS o których pisaliśmy wyżej niesie za sobą jednak konieczność ich samodzielnego obliczania i odprowadzenia w odpowiedniej wysokości do ZUS przy czym pamiętać, że preferencyjny ZUS nie dotyczy osób świadczących usługi na rzecz byłego pracodawcy.

Przedsiębiorca jest również zobligowany przepisami prawa do samodzielnego wyliczenia i odprowadzania należnych państwu podatków (podatek dochodowy oraz VAT). Straci także przywileje przysługujące osobom zatrudnionym na podstawie umowy o pracę a więc nie będzie mu przysługiwał urlop wypoczynkowy. Ostatnim z ograniczeń o którym nie może zapomnieć osoba zatrudniająca się samodzielnie jest forma opodatkowania – samo zatrudniony w pierwszym roku prowadzenia firmy skazany jest przez przepisy na opłacanie podatków tylko i wyłącznie na zasadach ogólnych – prowadzący firmę nie może rozliczać się więc chociażby poprzez bardziej dogodną formę opodatkowania – stawkę liniową.