Działalność jednoosobowa to taka forma prowadzenia własnego biznesu, w której przyszły przedsiębiorca może sam wybrać sposób opodatkowania firmy. Do wyboru są cztery opcje:
- zasady ogólne (skala podatkowa) – podatek wynosi 18% w przypadku dochodów do wysokości 85 528 zł oraz 32% od nadwyżki dochodów ponad tę kwotę
- podatek liniowy – wynosi on zawsze 19%, bez względu na wysokość dochodów
- ryczałt od przychodów ewidencjonowanych – wyróżnia się stawki podatku wynoszące 20%, 17%, 8,5%, 5,5% i 3% w zależności od rodzaju prowadzonej działalności
- karta podatkowa – kwota podatku jest stała, zależy m.in. od rodzaju wykonywanych usług, liczby zatrudnionych pracowników oraz wielkości miejscowości, w której siedzibę ma firma
Zasady ogólne – bez ograniczeń
Z formy opodatkowania na zasadach ogólnych mogą skorzystać wszyscy przedsiębiorcy. Jak już wcześniej wspomnieliśmy, stawka podatku wynosi tu 18% od dochodu w wysokości do 85 528 zł oraz 32% od dochodu powyżej tej sumy.
Popularność zasad ogólnych w rozliczaniu z fiskusem ma kilka powodów. Przede wszystkim, przedsiębiorca może skorzystać z kwoty wolnej od podatku, zmniejszać podatek dzięki kosztom uzyskania przychodów, a także rozliczać się wspólnie z małżonkiem, korzystać z ulg na dzieci czy Internet. Dodatkowo, tzw. mali przedsiębiorcy, czyli ci, których roczny dochód nie przekracza 1,2 mln euro, mogą prowadzić księgowość uproszczoną (księga przychodów i rozchodów). Pozostali mają już jednak obowiązek prowadzenia pełnych ksiąg rachunkowych.
Jednoosobowa działalność gospodarcza – ryczałt nie dla każdego!
Sporo plusów ma również opodatkowanie firmy za pomocą ryczałtu. Informowaliśmy już, że w polskim prawie istnieje obecnie pięć stawek ryczałtu: 20%, 17%, 8,5%, 5,5% i 3%. Każda z nich odpowiada konkretnym branżom. W przypadku ryczałtu, podatek jest tu naliczany jako stały procent od osiągniętego przychodu. Przedsiębiorca nie ma także obowiązku prowadzenia nawet KPiR, a jedynie ewidencji przychodów, popartej odpowiednimi fakturami (do tego wystarcza prosta księgowość online w formie programu komputerowego lub aplikacji mobilnej).
Z drugiej jednak strony, ryczał nie jest formą opodatkowania dostępną dla każdego. Mogą z niego skorzystać jedynie ściśle określone branże, wymienione w ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne. Są to m.in. prowadzący działalność przedstawiciele wolnych zawodów (dziennikarze, stomatolodzy, tłumacze), budowlańcy, pośrednicy handlowi czy właściciele punktów gastronomicznych. Co równie ważne, przedsiębiorcy opodatkowani ryczałtem nie mogą pomniejszać swoich przychodów o jakiekolwiek koszty ich uzyskania, rozliczać się wspólnie z małżonkiem czy korzystać z ulgi na dzieci.
Ryczałt czy zasady ogólne – co wybrać?
Jeśli przedsiębiorca wie, że profil jego działalności pozwala mu na wybór zasad ogólnych albo ryczałtu, musi przeprowadzić dokładną kalkulację spodziewanych przychodów i kosztów. Ogólnie przyjęło się, że firmy, które ponoszą duże koszty, wychodzą lepiej na skali podatkowej, zwłaszcza jeśli ich przychody nie są wysokie, zaś stawka ryczałtu dla danego rodzaju działalności wynosi 20 lub 17%. Zasady ogólne są również bardziej korzystne dla przedsiębiorców, którzy zatrudniają pracowników – wówczas można wliczyć w koszty wszystkie wydatki związane z opłacaniem pensji czy składek ZUS.
Z drugiej strony, ryczałt może być opłacalny dla bardzo dobrze zarabiających przedstawicieli wolnych zawodów, np. tłumaczy, którzy wykonują pracę w domu, a potrzebują do niej jedynie komputera, Internetu i słownika.