Obowiązkowe terminale płatnicze w Nowym Polskim Ładzie?

Obowiązek przyjęcia przez sprzedawcę towarów i dostawców usług płatności w formie bezgotówkowej wynika z ustawy Prawo przedsiębiorców. Intencją ustawodawcy jest upowszechnienie płatności bezgotówkowych, a także jest to jeden ze sposobów uszczelnienia systemu podatkowego w Polsce.

Przepis wprowadzający obowiązek umożliwiania płatności bezgotówkowych za pomocą terminali płatniczych wszedł w życie z dniem 1 stycznia 2022 roku. Od tej daty każdy przedsiębiorca ma obowiązek umożliwienia w każdym miejscu, gdzie prowadzi działalność gospodarczą, płatności bezgotówkowej za pomocą terminala płatniczego. Oprócz tego obowiązku przedsiębiorcy od 1 lipca 2022 roku będą również mieli obowiązek zapewnić synchronizację terminali płatniczych z kasą fiskalną online. To także element walki z szarą strefą podatkową i pokątną działalnością gospodarczą. Obowiązek dotyczy te firmy, które wykorzystują terminale płatnicze do przyjmowania należności ewidencjonowanych na kasach rejestrujących.

Opisane wyżej rozporządzenie nie dotyczy więc podatników, którzy nie mają obowiązku posiadania kasy fiskalnej, zwanej inaczej “kasą rejestrującą”. Ta grupa podatników jest zwolniona z konieczności udostępniania płatności bezgotówkowych za pomocą instrumentów płatniczych w rodzaju terminali elektronicznych, przy czym dzieje się tak, o ile dostawy towarów i/lub usług stanowią co najmniej 80% wszelkich działań w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Obowiązek posiadania terminali płatniczych nie dotyczy także przedsiębiorców, których przychód z działalności nie przekroczył w poprzednim roku podatkowym kwoty 20 000 zł netto.

Czy koniecznie musi to być terminal płatniczy?

Instrument płatniczy jest narzędziem, które umożliwia zapłatę w sposób inny niż gotówką, ale określenie to nie ogranicza się tylko do konkretnego urządzenia elektronicznego zwanego “terminalem płatniczym”. Ustawa nie nakazuje posiadania terminalu płatniczego, może to bowiem być niemal każdy "instrument płatniczy" (np. tablet, laptop, smartfon, zegarek z dostępem do Internetu, etc.), który umożliwi płatność za towar lub usługę bezgotówkowo.

Takim “instrumentem płatniczym” może więc być oczywiście terminal płatniczy, który umożliwia rozliczenie za pomocą karty płatnicze, debetowej, przedpłaconej, kredytowej, etc. Niemniej pojęcie “płatność bezgotówkowa” obejmuje również zapłatę coraz bardziej modnym blikiem, za pomocą tradycyjnego przelewu lub przez aplikację bankową. Posiadanie terminalu płatniczego przez przedsiębiorcę nie jest więc obowiązkowe w sensie wąskim, dosłownym: do płatności bezgotówkowych wystarczy np. smartfon klienta. Sprzedający nie musi też dostarczać Klientowi żadnych urządzeń - wystarczy tylko, że umożliwi zapłatę za towar i/lub usługę przez przelew bankowy lub za pomocą jakiegokolwiek urządzenia Klienta.

Konsekwencje niezastosowania się do ustawy o płatnościach bezgotówkowych.

Podatnik, który nie udostępni możliwości płatności bezgotówkowych ryzykuje odmową prawa do przyspieszonego (do 25 dni) zwrotu podatku VAT i utratą prawa do kwartalnego rozliczania podatku VAT. Podatnicy, którzy już rozliczają się kwartalnie będą w razie odmowy przyjmowania płatności bezgotówkowych zobowiązani do składania deklaracji podatkowych co miesiąc.

Nagrody i zachęty do rozliczeń bezgotówkowych.

Ustawodawca umożliwia odliczenie wydatków na zakup terminala płatniczego oraz wszelkich innych wydatków z tytułu transakcji płatniczych przy użyciu terminala od podstawy opodatkowania, czyli od dochodu. Wysokość tej ulgi wynosi 1000 PLN w skali roku, w którym nabyto terminal. Z ulgi w wysokości 2000 PLN będą korzystać mali podatnicy, jeżeli przez minimum siedem miesięcy będą posiadać status “podatnika bezgotówkowego”. Najwyższa ulga w wysokości 2.500 PLN dotyczy natomiast tych wszystkich podatników, którzy są zwolnieni z obowiązku używania kas rejestrujących. Ustawa zachęca także do zakupu terminali płatniczych, obiecując skrócenie trwania czasu oczekiwania na zwrot VAT z 60 dni do dwóch tygodni.