Na początek ciekawostka – w przepisach kodeksu karnego skarbowego nie istnieje definicja nierzetelnego wystawienia faktury. Zastosowanie znajduje tu jednak art. 53. par. 22. tegoż kodeksu, dotyczący nierzetelnego prowadzenia ksiąg. Analogicznie do tych zapisów, nierzetelne wystawienie faktury to wystawienie niezgodne z rzeczywistością.
Nierzetelne wystawienie faktury – co oznacza?
W przypadku faktury wystawienie dokumentu niezgodnie z rzeczywistością oznacza dwie sytuacje:wykazane na fakturze zdarzenie gospodarcze (sprzedaż) w ogóle nie zaistniało, mowa wówczas o tzw. fakturze pustej,
wykazane na fakturze zdarzenie zaistniało, ale jego szczegóły – rodzaj czy ilość towaru, cena, data sprzedaży – są niezgodne z rzeczywistością (uwaga – zastosowanie nieprawidłowej stawki VAT czy nieuzasadnione zastosowanie zwolnienia nie jest nierzetelnością faktury, ale jej wadliwością).
Co grozi za nierzetelne wystawienie faktury?
Za nierzetelne wystawienie faktury odpowiada osoba, którą ją wystawiała. Jeśli jednak w procederze tym brały udział inne osoby, również zostają pociągnięte do odpowiedzialności (jeśli np. zwierzchnik wydał takie polecenie pracownikowi, jest to tzw. sprawstwo przez podżeganie). Co ważne, kodeks karny skarbowy przewiduje odpowiedzialność jedynie za umyślne nierzetelne wystawienie faktury. Jeżeli więc sprawca działał pod wpływem omyłki lub nie wiedział, że szczegóły transakcji są inne niż w rzeczywistości, o umyślności nie może być mowy.Nowelizacja kodeksu karnego z 10 lutego br. (weszła w życie 1 marca br.) znacznie podniosła kary za wystawianie fałszywych faktur (czyli umyślne nierzetelne wystawianie faktur) oraz posługiwanie się nimi:
- podrobienie lub przerobienie faktury oraz posługiwanie się takim dokumentem jako prawdziwym – od 6 miesięcy do 8 lat więzienia (gdy działania te mogą mieć znaczenie dla wymiaru podatku lub jego zwrotu)
- uczynienie z tego procederu źródła dochodów lub sytuacja, gdy kwota należności z fałszywych faktur przekroczy 5 mln zł – od 3 lat do 15 lat pozbawienia wolności
- sytuacja, gdy kwota należności z fałszywych faktur przekroczy 10 mln zł – od 5 lat do 25 lat więzienia
- wystawiania lub używanie faktur poświadczających nieprawdę co do okoliczności faktycznych mogących mieć znaczenie dla ustalenia wysokości podatku lub jego zwrotu:
- gdy należności przekroczą 200 tys. zł – od 6 miesięcy do 8 lat więzienia
- gdy należności przekroczą 5 mln zł – od 3 lat do 15 lat więzienia
- gdy należności przekroczą 10 mln zł – do 25 lat więzienia
- za wszystkie powyższe przestępstwa może zostać również nałożona kara grzywny w wysokości do 3000 stawek dziennych, czyli do 6 mln zł (może zostać nałożona łącznie z karą więzienia).