Kto płaci podatek od darowizny?

Darowizna – na gruncie prawnym i podatkowym – to nieodpłatne przekazanie składników majątku, osobistego lub firmowego, na rzecz innej osoby. Czy wiąże się ona z powstaniem obowiązku podatkowego, kto płaci podatek od darowizny, jak wygląda kwestia darowizny środków trwałych? Na te i inne pytania odpowiadamy w naszym poradniku.

Jeśli chodzi o podatek dochodowy od darowizny, to oczywiście dotyczy on jedynie osoby obdarowanej. Jednak jego wysokość zależy m.in. od wartości darowizny oraz przynależności nabywcy do określonej grupy podatkowej. Wyróżnia się 3 takie grupy:

• grupa I – małżonek, zstępni, wstępni, pasierb, zięć, synowa, rodzeństwo, ojczym, macocha, teściowie
• grupa II – zstępni rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępni i małżonkowie pasierbów, małżonkowie rodzeństwa, rodzeństwo małżonków, małżonkowie rodzeństwa małżonków, małżonkowie innych zstępnych
• grupa III – inni nabywcy

Z podatku od darowizny są zwolnieni członkowie grupy I, pod warunkiem, że w ciągu 6 miesięcy zgłoszą fakt otrzymania darowizny do urzędu skarbowego. Członkowie dwóch pozostałych grup płacą podatek od nadwyżki limitu wskazanego w ustawie o podatku od spadków i darowizn.

Podatek VAT od darowizny

Inną kwestią jest podatek VAT od darowizny. Mamy z nim do czynienia tylko w przypadku darowizn dokonywanych przez firmy (np. gdy firma informatyczna przekazuje przestarzałe do jej pracy, ale wciąż sprawne komputery na rzecz domu dziecka). Nie rodzi to u darczyńcy obowiązku podatkowego, a nawet może obniżyć podstawę opodatkowania (o ile darowizny są przeznaczone np. na cele organizacji pożytku publicznego). Darowizna obniżająca podatek nie może być jednak wyższa niż 6% dochodu uzyskanego w danym roku.
Co do podatku VAT, to trzeba go jednak płacić od pewnych typów darowizn. Spełnione muszą być łącznie 2 warunki:

• przekazywane w formie darowizny towary są własnością przedsiębiorstwa
• przy ich nabyciu przedsiębiorstwo miało prawo do odliczenia podatku VAT (nawet jeśli z niego nie skorzystało)

W przepisach uwzględniono jednak szczególne sytuacje, gdy nawet przy spełnieniu powyższych warunków darowizna jest zwolniona z VAT-u. Dzieje się tak, gdy:

• przedmiotem darowizny są produkty spożywcze (z wyjątkiem alkoholu)
• darczyńca jest jednocześnie producentem tych produktów
• darowizna jest przekazywana na cele charytatywne instytucji posiadającej status organizacji pożytku publicznego

Dla przykładu – VAT-u od darowizny nie zapłaci właściciel piekarni, który niesprzedane pieczywo przekaże na rzecz jadłodajni dla ubogich.

Przekazanie środka trwałego w formie darowizny

Jeszcze inną kwestią jest przekazanie środka trwałego w formie darowizny. Również w tym przypadku taka darowizna nie powoduje powstania przychodu u darczyńcy, bez względu na to, czy darowizna ma miejsce w trakcie prowadzenia działalności gospodarczej czy już po jej zakończeniu. Jeśli chodzi o obowiązek podatkowy u osoby, która otrzymała taką darowiznę, to obowiązują tu zasady opisane powyżej (podział na grupy, wartość darowizny itp.).