Przedstawimy wady i zalety różnych form prawnych prowadzenia działalności a także informacje o minimalnym kapitale początkowym jak i posiadanej osobowości prawnej.
Opcja dla singli
Doskonałą opcją dla początkującego przedsiębiorcy jest jednoosobowa działalność gospodarcza. Kiedy nie dysponujesz dużym kapitałem początkowym, chcesz działać samodzielnie, na niewielką skalę, z pewnością taka forma działalności będzie odpowiednia dla Ciebie.
Zalety: Rejestracja takiej firmy nie wymaga opłat ani żadnego wkładu początkowego, co więcej, możesz zrobić to przez internet – szybko i wygodnie. Jedynym kosztem, jaki poniesiesz, będzie opłata skarbowa, jednak uiścisz ją jedynie wtedy, gdy zdecydujesz się być VATowcem. Zwykle, przy jednoosobowej działalności możesz samodzielnie zajmować się księgowością, a jeżeli zlecisz ją księgowej, koszty nie będą zbyt wysokie (zwykle ok. 200zł miesięcznie).
Wady: W przypadku niemożności spłacenia zaciągniętych zobowiązań, odpowiadasz całym swoim majątkiem.
Kapitał początkowy: Na założenie działalności nie musisz dysponować żadnym kapitałem. Wszystkie niezbędne informacje, przepisy prawa, instrukcje postępowania w przypadku zakładania czy likwidacji działalności, są dostępne na stronie www.firma.gov.pl.
W parze raźniej
Jeżeli z pewnych powodów nie chcesz działać sam, możesz zastanowić się nad spółką cywilną. Spółkę taką tworzą dwie osoby, posiadające odrębne działalności gospodarcze.
Zalety: To bardzo łatwa i tania w założeniu (i prowadzeniu) spółka, jeżeli obaj partnerzy posiadają już zarejestrowaną działalność, wystarczy jedynie sporządzić umowę wspólników i poinformować odpowiednie instytucje (GUS, ZUS i US). Atutem jest także tania księgowość.
Wady: Jak w przypadku jednoosobowej działalności gospodarczej, prywatny majątek przedsiębiorców nie jest chroniony, co więcej, odpowiadają oni nie tylko za swoje błędy lecz także za błędy partnera, zatem zastanów się dobrze nad doborem wspólnika.
Kapitał początkowy: Niewymagany.
Osobowość: Nie posiada osobowości prawnej.
Tańsza niż spółka z o.o.
Jeżeli w obawie o swój majątek nie chcesz zakładać spółki cywilnej, a nie masz kapitału na rejestrację i prowadzenie spółki z o.o., opcją dla Ciebie może być spółka jawna.
Zalety: Taka spółka posiada swój majątek (kapitał początkowy wspólników oraz majątek nabyty w okresie funkcjonowania), którym będzie spłacała wierzycieli. Dopiero, gdy majątek firmy okaże się niewystarczający, wspólnicy odpowiadają własnym majątkiem (tzw. subsydiarna odpowiedzialność wspólników). W spółce jawnej może być prowadzona niepełna księgowość (niskie koszty).
Wady: Mimo wszystko jest niepełne zabezpieczenie majątku prywatnego wspólników. Dodatkowo wszelkie modyfikacje spółki (zmiana nazwy, wspólników itp.), należy zgłaszać do KRS (koszty, formalności).
Kapitał początkowy: Niewymagany.
Osobowość: Ułomna osoba prawna.
Dla ceniących bezpieczeństwo
Gdy nie chcesz samodzielnie prowadzić firmy, a nie masz zaufanego partnera, możesz zdecydować się na formę spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Jest to także dobry wybór dla osób, o większych apetytach biznesowych, które planują działalność na większą skalę.
Zalety: Bezpieczeństwo Twojego majątku osobistego – ewentualne długi pokrywasz jedynie do wysokości wniesionego do firmy kapitału. Możesz zatem zaciągać kredyty inwestycyjne bez obaw, że w razie niepowodzenia stracisz swój dom czy prywatny samochód.
Wady: Niestety, bezpieczeństwo nie tylko kosztuje, ale także wiąże się z dodatkowymi formalnościami – rejestracja w KRS, opłaty skarbowe i notarialne, nie wspominając już o paradoksie podwójnego opodatkowania. Dodatkowo spółka taka powinna prowadzić tzw. pełną księgowość, za którą w profesjonalnym biurze rachunkowym zapłacisz miesięczne (w zależności od miejscowości) od 1.000zł wzwyż.
Kapitał początkowy: Na założenie spółki z o.o. niezbędne będzie przynajmniej 5.000zł.
Osobowość: Osoba prawna.
Gdy brak kapitału na realizację pomysłu
Spółka kapitałowa to opcja dla partnerów, którzy wykazują różne zainteresowanie prowadzeniem firmy oraz zróżnicowaną kondycję finansową. Opiera się na relacji: komandytariusz (wspólnik z kapitałem) – komplementariusz (wspólnik z pomysłem, zwykle zarządzający firmą).
Zalety: Komandytariusz daje pieniądze na realizację pomysłu partnera i nie musi angażować się w życie firmy. Jego majątek nie jest zagrożony (odpowiada jedynie do wysokości wpłaconego kapitału). Komplementariusz otrzymuje kapitał na realizację własnych planów.
Wady: Majątek komplementariusza (gdy majątek firmy nie wystarcza na pokrycie długów) nie jest zabezpieczony. Umowa wspólników powinna mieć formę aktu notarialnego (koszty), nie ma możliwości wyboru sposobu opodatkowania (narzucone są ogólne zasady i obowiązek prowadzenia pełnej księgowości).
Kapitał początkowy: Niewymagany.
Osobowość: Ułomna osobowość prawna.
Dla rekinów biznesu
Dla zamożnych inwestorów dobrym wyjściem jest spółka akcyjna. To rodzaj spółki kapitałowej, która zrzesza kapitał wielu akcjonariuszy. Kapitał dzielony jest na akcje o równej wartości nominalnej.
Zalety: Szybki sposób na mnożenie kapitału, akcjonariusze nie ryzykują własnym majątkiem.
Wady: Kosztowna i skomplikowana rejestracja, s-ka obsługiwana przez zespól profesjonalistów (prawnicy, finansiści etc.).
Kapitał początkowy: 100.000zł.
Osobowość: Osoba prawna.
Raj podatkowy
Zyskującą coraz większą liczbę zwolenników formą jest spółka komandytowo-akcyjna. Jej struktura jest podobna do s-ki komandytowej, dodatkowo jednak pojawiają się tu akcjonariusze (nieodpowiadający za długi firmy).
Zalety: Możliwość odroczenia płacenia podatków do czasu wypłaty dywidendy, generowanie kapitału poprzez emisję akcji, unikanie podwójnego opodatkowania.
Wady: Wysoki stopień formalizacji i koszty (notariusz, pełna księgowość).
Kapitał początkowy: Przynajmniej 50.000zł.
Osobowość: Ułomna osobowość prawna.
Opcja dla wybranych
Niektóre zawody mają przywilej tworzenia spółki partnerskiej. Np. lekarze czy tłumacze przysięgli (i inni reprezentanci wolnych zawodów) mogą działać pod wspólnym „szyldem”, o ile posiadają odpowiednie uprawnienia.
Zalety: Partnerzy nie odpowiadają za błędy wspólników, możliwość prowadzenia uproszczonej księgowości.
Wady: Ograniczony uprawnieniami zakres świadczeń, koszty notarialne, opcja dla wybranych.
Kapitał początkowy: Niewymagany.
Osobowość: Ułomna osoba prawna.