Czym jest i kiedy powstaje obowiązek podatkowy?

Według ordynacji podatkowej obowiązek podatkowy jest zaistnieniem zdarzenia, które określone jest w ustawach. Zdarzenie to rodzi powinność przymusowej zapłaty (w ustawie nazywanej świadczeniem pieniężnym). Takim zdarzeniem może być chociażby uzyskanie dochodu, sprzedaż mieszkania, czy nabycie spadku. Fakt, że na konkretnej osobie ciąży obowiązek podatkowy, nie znaczy jeszcze, że będzie ona miała obowiązek zapłacić owy podatek.

Skutek taki nastąpi dopiero w momencie, kiedy obowiązków podatkowy zamieni się w zobowiązanie podatkowe. Samo powstanie obowiązku podatkowego może oznaczać konieczność złożenia deklaracji w urzędzie skarbowym, informacji, czy założenia ksiąg podatkowych.

Powstanie obowiązku podatkowego

Ustawy podatkowe, które normują wybrane podatki określają w jakich sytuacjach i kiedy powstaje wspomniany obowiązek podatkowy. Znaczy to, że powstanie on w sytuacjach wykazanych w prawie, niezależnie od woli podlegających mu podmiotów, albo osób. Wymieniony obowiązek ma osobisty charakter, a co za tym idzie podatnik nie będzie się mógł od niego uwolnić na przykład dzięki zawarciu umowy z osobą trzecią, w celu przejęcia jego obowiązku podatkowego. Nawet jeżeli ciężar ekonomiczny podatku poniosłaby faktycznie osoba trzecia, obowiązek podatkowy będzie dotyczył tego podmiotu, który wskazano w ustawie o podatku.

Przykładowo obowiązek podatkowy od darowizn i spadków powstanie :

• podczas nabycia w drodze zapisu, albo dalszego zapisu - od daty ogłoszenia testamentu
• podczas nabycia na drodze dziedziczenia - w momencie otrzymania spadku
• podczas nabycia tytułem zachowku - w momencie zaspokojenia roszczenia, albo też jego części
• podczas nabycia z polecenia testamentu - w momencie wykonania tegoż polecenia

Wszystkie wyżej wymienione zdarzenia powodują powstawanie obowiązku podatkowego. Jeśli nabycie następuje w drodze zasiedzenia, obowiązek podatkowy powstanie w momencie uprawomocnienia się postanowienia wydanego przez sąd, które stwierdza zasiedzenie.