Odwrotne (odwrócone) obciążenie VAT to sytuacja, w której obowiązek rozliczenia tego podatku spoczywa na nabywcy, a nie sprzedawcy danego towaru. Wprowadzenie tego mechanizmu miało służyć walce z nieuczciwymi przedsiębiorcami, którzy dopuszczają się wyłudzeń VAT-u. Zgodnie z załącznikiem nr 11 do ustawy o podatku od towarów i usług, do towarów, których sprzedaż podlega odwróconemu obciążeniu zaliczają się m.in. stopy żelaza, miedź, surowce wtórne, ale także konsole do gier, notebooki, laptopy, tablety, telefony komórkowe czy smartfony.
Odwrotne obciążenie VAT – księgowanie w KPiR
Faktura dokumentująca transakcję objętą odwrotnym obciążeniem VAT różni się od innych faktur – nie zawiera ona kwoty VAT-u, a także zazwyczaj bywa oznaczona za pomocą określenia OO (odwrotne obciążenie), przy czym nie ma żadnych prawnych przeciwwskazań do tego, aby towary objęte odwrotnym obciążeniem wykazywać na jednej fakturze z innymi towarami.Jeśli chodzi o księgowanie odwrotnego obciążenia w księdze przychodów i rozchodów, to sprzedawca powinien uwzględnić taką transakcję jako sprzedaż towarów (kolumna 7), a także wykazać ją w rejestrze VAT jako sprzedaż OO (kwota netto bez podatku). Z kolei u nabywcy zapłacony VAT jest jednocześnie podatkiem należnym i naliczonym. Z tego powodu zakup wykazuje się w rejestrze zakupu i sprzedaży, zaś w KPiR – w kolumnie 10 (zakup towarów handlowych) lub 13 (pozostałe wydatki).