Celem zmian jest uzyskanie większej jasności prawnej i redukcja sporów o klasyfikację obiektów podlegających opodatkowaniu.
1.Nowa definicja budynku
Zgodnie z ustawą, budynek to obiekt, który jednocześnie:
- Został wzniesiony w wyniku robót budowlanych
- Jest trwale związany z gruntem
- Wydzielony z przestrzeni przegrodami budowlanymi
- Posiada fundamenty i dach
- Wyposażony jest w instalacje umożliwiające użytkowanie zgodnie z przeznaczeniem
Ponadto nowość: wyłączenie obiektów, których podstawa funkcjonowania to pojemność (np. silosy, zbiorniki) – nawet jeśli mają dach i fundamenty
2. Nowa definicja budowli
Budowla to:
- każdy obiekt niespełniający definicji budynku, wymieniony w zamkniętym załączniku nr 4 do ustawy, oraz
- urządzenia budowlane i techniczne (np. fundamenty maszyn, przyłącza, instalacje septyczne), jeśli:
- są niezbędne do użytkowania, oraz
- są wykonane w wyniku robót budowlanych
Załącznik nr 4 zawiera m.in.: drogi, ogrodzenia, magazyny energii, wiaty, stacje uzdatniania wody, oczyszczalnie ścieków, baseny, molo czy koleje linowe
3. Kluczowe rozróżnienie: budynek czy budowla?
Krok 1 – jeśli obiekt spełnia wszystkie kryteria budynku i nie jest pojemnością magazynową → to budynek.
Krok 2 – jeśli nie, sprawdza się, czy znajduje się w załączniku lub stanowi instalację czy fundament → to budowla .
Obiekt nie może być jednocześnie budynkiem i budowlą.
4. Praktyczne konsekwencje dla przedsiębiorców
a) Zmiana klasyfikacji = inna podstawa opodatkowania
Budynek → podatek od powierzchni (zależny od lokalnych stawek).
Budowla → podatek 2% wartości odtworzeniowej lub kosztów wytworzenia .
Przykłady:
Silos (np. średnica 4 m): wcześniej budynek, od 2025 – budowla → niższy czy wyższy podatek? To zależy od wartości silosu vs powierzchni
Instalacja techniczna z fundamentem: jeśli spełnia cechy budynku – podatek od m²; w przeciwnym razie – budowla, podatek od wartości .
b) Obowiązek korekty zgłoszeń podatkowych
Ww. korekty do IN‑1 lub DN‑1 w ciągu 14 dni od 1 stycznia 2025 r., jeśli doszło do zmiany klasyfikacji
Istnieje opcja wydłużenia terminu złożenia DN‑1 do 31 marca 2025 r. – wymaga zgłoszenia do 31 stycznia i wpłat zaliczek za styczeń–marzec
c) Ryzyko sporów i konieczność audytu
Nowe definicje, choć precyzyjniejsze, zawierają nadal niejednoznaczne sformułowania: „trwale związane z gruntem”, „urządzenie techniczne”, „niezbędne do użytkowania”, co może prowadzić do sporów z urzędami
Konieczność szczegółowego przeglądu majątku przedsiębiorstwa – ew. aktualizacja ewidencji i zgłoszeń.
5. Rekomendowane działania
Dokonaj audytu obiektów na posiadanych nieruchomościach – szczególnie magazynów, silosów, instalacji technicznych i fundamentów.
Skalkuluj różnicę podatku w zależności od zakwalifikowania jako budowla vs budynek.
Złóż korektę IN‑1 lub DN‑1 (14 dni), lub skorzystaj z wydłużonego terminu do 31 marca (DN‑1).
Monitoruj orzecznictwo i interpretacje organów, szczególnie w odniesieniu do urządzeń technicznych i pojęcia "trwale związane z gruntem".
6. Perspektywy
Nowe regulacje to krok ku większej przejrzystości, ale nadal otwierają drzwi do sporów interpretacyjnych
W praktyce wiele zależy od:
- interpretacji organów podatkowych
- linii orzecznictwa sądów administracyjnych
- ewentualnych poprawek doprecyzowujących pewne wyrażenia
Podsumowanie
Definicje budynku i budowli stały się autonomiczne, wprowadzając klarowne zasady podatkowe – choć nie wolne od wątpliwości. Nowe kryteria klasyfikacji mogą prowadzić do zmian w obciążeniu podatkowym, czasem znacznych. Kluczem jest proaktywna analiza, aktualizacja deklaracji i czujność wobec interpretacji urzędowych. Nowy system to okazja do optymalizacji i uporządkowania ewidencji majątku – warto wykorzystać to jako punkt wyjścia do poprawy zarządzania podatkami w firmie.