Faktura VAT czy bez VAT-u? Którą wystawić?

Co do zasady, każdy przedsiębiorca będący czynnym podatnikiem VAT ma obowiązek wystawiania faktur VAT. W pewnych sytuacjach faktury nie zawierają jednak stawki ani kwoty podatku VAT. Jakie to sytuacje? Podpowiadamy!

Zacznijmy od przypomnienia – niektóre rodzaje działalności gospodarczych są zwolnione z opodatkowania VAT. Pełna ich lista znajduje się w art. 43 ustawy o VAT. Zaliczają się do nich m.in. usługi związane z edukacją, pośrednictwem finansowym, sportem i rekreacją, służbą zdrowia czy psychologią. Siłą rzeczy więc zajmujący się nimi przedsiębiorcy na wystawianych fakturach lub rachunkach nie umieszczają informacji o podatku VAT. Nie muszą oni rejestrować się jako podatnicy VAT, ale z drugiej strony nie mają prawa do rozliczania VAT-u od zakupów.
W przypadku czynnych podatników VAT również istnieją jednak sytuacje, w których na fakturach nie umieszczają oni informacji o tym podatku.

1. VAT 0%

W art. 83 ustawy o VAT znajduje się lista czynności, które pozwalają na zastosowanie stawki 0% VAT. Zalicza się do nich m.in. wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów oraz eksport towarów na zasadach określonych w tejże ustawie. Co ciekawe, wystawianie faktur ze stawką VAT 0% to wciąż sprzedaż opodatkowana, więc – w przeciwieństwie do podatników zupełnie zwolnionych z tego podatku – przedsiębiorca taki może rozliczać VAT od zakupów.

2. Stawka „np” oraz „oo”

Inna sytuacja to sprzedaż towarów lub usług, która nie jest opodatkowana w Polsce, a w kraju nabywcy. W przypadku transakcji z krajami Unii Europejskiej na fakturze umieszcza się wówczas oznaczenie „oo”, czyli „odwrotne obciążenie”, zaś spoza UE – oznaczenie „np”, czyli „nie podlega”. Zazwyczaj dokumenty takie wystawiają przedstawiciele wolnych zawodów (tłumacze, programiści), których klientami są firmy zagraniczne. Stawki te również pozwalają na rozliczenie VAT-u od zakupów (o ile dana usługa jest opodatkowana VAT-em w Polsce).

3. Faktura-marża

Specjalny rodzaj faktury – związany z odrębnym sposobem rozliczania podatku VAT – to faktura marża. Zgodnie z ustawą o VAT, mogą ją wystawiać firmy świadczące usługi turystyczne oraz dostaw antyków, dzieł sztuki, towarów kolekcjonerskich i używanych. Podstawą opodatkowania jest tu marża, od której podatnik płaci podatek VAT, z tym, że jego kwota nie figuruje na dokumencie. W tym przypadku nie ma jednak możliwości odliczenia VAT-u z faktur zakupowych.